به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی
آنچه در آسمان ها و زمين است، خدا را [به پاک بودن از هر عيب و نقصي] مي ستايند، و او تواناي شکست ناپذير و حکيم است. ( 1 )
مالکيّت و فرمانروايي آسمان ها و زمين فقط در سيطره اوست، زنده مي کند و مي ميراند، و او بر هر کاري تواناست. ( 2 )
اوست اول و آخر و ظاهر و باطن، و او به همه چيز داناست. ( 3 )
اوست که آسمان ها و زمين را در شش روز آفريد، سپس بر تخت فرمانروايي و تدبير امور آفرينش چيره و مسلط شد. آنچه در زمين فرو مي رود و آنچه از آن بيرون مي آيد و آنچه از آسمان نازل مي شود، و آنچه در آن بالا مي رود مي داند. و او با شماست هرجا که باشيد، و خدا به آنچه انجام مي دهيد، بيناست. ( 4 )
مالکيّت و فرمانروايي آسمان ها و زمين فقط در سيطره اوست، و همه امور به خدا باز گردانده مي شود. ( 5 )
شب را در روز در مي آورد و روز را در شب در مي آورد، و او به نيّات و اسرار سينه ها داناست. ( 6 )
به خدا و پيامبرش ايمان آوريد، و از اموالي که خدا شما را در آن جانشين خود قرار داده، انفاق کنيد؛ پس براي کساني از شما که ايمان آورده و انفاق کرده اند، پاداش بزرگي خواهد بود. ( 7 )
و شما را چه شده که به خدا ايمان نمي آوريد؟ در حالي که پيامبر، شما را دعوت مي کند تا به پروردگارتان ايمان آوريد، و بي ترديد خدا [از طريق عقل و فطرت بر ايمان آوردنتان] پيمان گرفته است، اگر باور داريد. ( 8 )
اوست که بر بنده اش آيات روشني نازل مي کند تا شما را از تاريکي ها به سوي نور بيرون آورد. و يقيناً خدا نسبت به شما رؤوف و مهربان است. ( 9 )
و شما را چه شده که در راه خدا انفاق نمي کنيد؟ در حالي که ميراث آسمان ها و زمين مخصوص خداست [و کسي مالک حقيقي چيزي نيست]. کساني از شما که پيش از فتح [مکه] انفاق کردند و جهاد نمودند [با ديگران] يکسان نيستند، آنان از جهت درجه از کساني که پس از فتح [مکه] انفاق کردند و جهاد نمودند، بلندپايه ترند. و خدا به هريک وعده نيکو داده است و خدا به آنچه انجام مي دهيد، آگاه است. ( 10 )
کيست که به خدا وامي نيکو دهد تا خدا آن را براي او دو چندان کند و او را پاداشي نيکو و باارزش باشد؟ ( 11 )
[اين پاداش نيکو و باارزش در] روزي [است] که مردان و زنان باايمان را مي بيني که نورشان پيش رو و از جانب راستشان شتابان حرکت مي کند، [به آنان مي گويند:] امروز شما را مژده باد به بهشت هايي که از زيرِ [درختانِ] آن نهرها جاري است، در آنها جاودانه ايد، اين است آن کاميابي بزرگ. ( 12 )
روزي که مردان و زنان منافق به کساني که ايمان آورده اند، مي گويند: ما را مهلت دهيد تا [پرتويي] از نور شما بر گيريم. به آنان گويند: به پشت سرتان [دنيا] برگرديد و [از آنجا براي خود] نوري بجوييد. سپس ميان آنان ديواري زده مي شود که داراي دري است، درونش [که مؤمنان در آن درآيند] رحمت است و بيرونش که پيش روي منافقان قرار دارد عذاب است. ( 13 )
مؤمنان را ندا مي دهند: آيا ما [در دنيا] با شما نبوديم؟ مي گويند: چرا، ولي شما خود را [به سبب نفاق و دشمني با خدا و رسول] در بلا و هلاکت افکنديد و به انتظار [خاموش شدن چراغ اسلام و نابودي پيامبر] نشستيد و [نسبت به حقايق] در ترديد بوديد و آرزوها [ي دور و دراز و بي پايه،] شما را فريفت، تا فرمان خدا [به نابودي شما] در رسيد و [شيطان] فريبنده، شما را فريب داد. ( 14 )
پس امروز از شما و از کافران فديه و عوضي [در برابر نجات از عذاب] دريافت نخواهد شد، جايگاهتان آتش است، [و] همان سرپرست و يار شماست و بد بازگشت گاهي است. ( 15 )
آيا براي اهل ايمان وقت آن نرسيده که دل هايشان براي ياد خدا و قرآني که نازل شده نرم و فروتن شود؟ و مانند کساني نباشند که پيش از اين کتاب آسماني به آنان داده شده بود، آن گاه روزگار [سرگرمي در امور دنيا و مشغول بودن به آرزوهاي دور و دراز] بر آنان طولاني گشت، در نتيجه دل هايشان سخت و غير قابل انعطاف شد، و بسياري از آنان نافرمان بودند. ( 16 )
بدانيد که خدا زمين را پس از مردگي اش زنده مي کند. همانا ما نشانه ها [ي ربوبيت و قدرت خود] را براي شما بيان کرديم تا بينديشيد. ( 17 )
بي ترديد مردان و زنان انفاق کننده و آنان که به خدا وام نيکو داده اند، [وامشان در پيشگاه خدا] براي آنان دو چندان شود، و براي آنان پاداش باارزشي است. ( 18 )
و کساني که به خدا و پيامبرش ايمان آوردند، آنانند که صدّيقان و گواهان [اعمال] نزد پروردگارشان هستند، [و] براي آنان است پاداش [اعمال] شان و نور [ايمان] شان و کساني که کفر ورزيدند و آيات ما را انکار کردند، آنان اهل دوزخ اند. ( 19 )
بدانيد که زندگي دنيا [يي که دارنده اش از ايمان و عمل تهي است،] فقط بازي و سرگرمي و آرايش و فخرفروشيتان به يکديگر، و افزون خواهي در اموال و اولاد است، [چنين دنيايي] مانند باراني است که محصول [سبز و خوش منظره اش] کشاورزان را به شگفتي آورد، سپس پژمرده شود و آن را زرد بيني، سپس ريز ريز و خاشاک شود!! [که براي دنياپرستان بي ايمان] در آخرت عذاب سختي است و [براي مؤمنان که دنياي خود را در راه اطاعت حق و خدمت به خلق به کار گرفتند] از سوي خدا آمرزش و خشنودي است، و زندگي دنيا جز کالاي فريبنده نيست. ( 20 )
سبقت جوييد به آمرزشي از سوي پروردگارتان و بهشتي که پهنايش چون پهناي آسمان و زمين است، براي کساني که به خدا و پيامبرانش ايمان آورده اند، آماده شده است؛ اين فضل خداست که آن را به هرکس بخواهد عطا مي کند و خدا داراي فضل بزرگ است. ( 21 )
هيچ گزند و آسيبي در زمين [چون زلزله، سيل، توفان و قحطي] و در وجود خودتان [چون بيماري، رنج، تعب و از دست رفتن مال و ثروت،] روي نمي دهد مگر پيش از آنکه آن را به وجود آورديم در کتابي [چون لوح محفوظ] ثبت است، بي ترديد اين [تقدير حوادث و فرمان قطعي به پديد آمدنش] بر خدا آسان است. ( 22 )
تا [با يقين به اينکه هر گزند و آسيبي و هر عطا و منعي فقط به اراده خداست و شما را در آن اختياري نيست] بر آنچه از دست شما رفت، تأسف نخوريد، و بر آنچه به شما عطا کرده است، شادمان و دلخوش نشويد، و خدا هيچ گردنکش خودستا را [که به نعمت ها مغرور شده است] دوست ندارد. ( 23 )
همانان که همواره بخل مي ورزند و مردم را به بخل وامي دارند، و هرکه [از انفاق] روي بگرداند [زياني به خدا نمي رساند]؛ زيرا خدا بي نياز و ستوده است. ( 24 )
همانا ما پيامبران خود را با دلايل روشن فرستاديم و با آنان کتاب و ترازو [ي تشخيص حق از باطل] نازل کرديم تا مردم به عدالت بر خيزند، و آهن را که در آن براي مردم قوت و نيرويي سخت و سودهايي است، فرود آورديم و تا خدا مشخص بدارد چه کساني او و پيامبرانش را در غياب پيامبران ياري مي دهند؛ يقيناً خدا نيرومند و تواناي شکست ناپذير است. ( 25 )
به يقين ما نوح و ابراهيم را فرستاديم و در ميان فرزندان آن دو نفر، نبوّت و کتاب قرار داديم، پس برخي از آنان هدايت يافتند و بسياري از آنان نافرمان بودند. ( 26 )
سپس به دنبال آنان پيامبران خود را پي در پي آورديم و پس از آنان عيسي پسر مريم را [به رسالت] فرستاديم و به او انجيل عطا کرديم و در قلب کساني که از او پيروي مي کردند رأفت و رحمت قرار داديم، و رهبانيتي که از نزد خود ساخته بودند ما بر آنان مقرّر نکرده بوديم، ولي [خود آنان آن را] براي طلب خشنودي خدا [بر خود واجب کرده بودند]، اما آنگونه که بايد حدود خودساخته را رعايت نکردند؛ پس پاداش کساني از آنان را که ايمان آورده اند، عطا کرديم و بسياري از آنان نافرمانند. ( 27 )
اي مؤمنان! از خدا پروا کنيد و به پيامبرش ايمان آوريد تا دو سهم از رحمتش را به شما عطا کند، و براي شما نوري قرار دهد که به وسيله آن [در ميان مردم] راه سپاريد و شما را بيامرزد، و خدا بسيار آمرزنده و مهربان است. ( 28 )
تا اهل کتاب بدانند [که اگر به پيامبر اسلام ايمان نياورند] بر چيزي از فضل خدا دسترسي نخواهند داشت؛ بي ترديد همه فضل به دست خداست، آن را به هرکس بخواهد عطا مي کند و خدا داراي فضل بزرگ است. ( 29