به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی
اي اهل ايمان! بر خدا و پيامبرش [در هيچ امري از امور دين و دنيا و آخرت] پيشي مگيريد و از خدا پروا کنيد که خدا شنوا و داناست. ( 1 )
اي مؤمنان! صدايتان را بلندتر از صداي پيامبر نکنيد، و آن گونه که با يکديگر بلند سخن مي گوييد با او بلند سخن نگوييد، مبادا آنکه اعمالتان تباه و بي اثر شود و شما تباهي آن را درک نکنيد. ( 2 )
بي ترديد کساني که صدايشان را نزد رسول خدا پايين مي آورند، همانان هستند که خدا دل هايشان را براي پرهيزکاري امتحان کرده، آنان را آمرزش و پاداشي بزرگ است. ( 3 )
يقيناً کساني که تو را از پشت اطاق ها صدا مي کنند، بيشترشان معرفت و آگاهي [به حرمت و عظمت تو] ندارند. ( 4 )
و اگر صبر مىكردند تا به سويشان بيرون آيى ، يقينا براى آنان بهتر بود ، و خدا بسيار آمرزنده و مهربان است (5)
اى اهل ايمان ! اگر بدكار بىتقوايى خبرى برايتان آورد ، خبرش را بررسى و تحقيق كنيد تا مباد از روى ناآگاهى ، گروهى را آسيب رسانيد و بر كرده خود پشيمان شويد .(6)
بدانيد كه پيامبر خدا در ميان شماست [و بر شما واجب است در همه امور از او پيروى كنيد] ، اگر او در بسيارى از كارها از شما پيروى كند ، قطعا دچار گرفتارى و زحمت مىشويد ، ولى خدا ايمان را محبوب شما قرار داد و آن را در دل هايتان بياراست ، و كفر و بدكارى و نافرمانى را ناخوشايند شما ساخت، اينان [كه داراى اين ويژگىها هستند] هدايت يافتهاند . (7)
[اين محبت و نفرت نسبت به حق و باطل] عطيه و نعمتى از سوى خداست ؛ و خدا دانا و حكيم است .(8)
و اگر دو گروه از مؤمنان با يكديگر بجنگند ميان آنان آشتى برقرار كنيد ، و اگر يكى از آن دو گروه بر ديگرى تجاوز كند ، با آن گروهى كه تجاوز مىكند ، بجنگيد تا به حكم خدا باز گردد . و چون بازگشت ، ميانشان به عدالت آشتى برقرار كنيد ؛ و همواره دادگرى پيشه سازيد كه خدا دادگران را دوست دارد .(9)
جز اين نيست كه همه مؤمنان با هم برادرند ؛ بنابراين [در همه نزاع ها و اختلافات] ميان برادرانتان آشتى برقرار كنيد ، و از خدا پروا نماييد تا مورد رحمت قرار گيريد .(10)
اى اهل ايمان ! نبايد گروهى گروه ديگر را مسخره كنند ، شايد مسخره شدهها از مسخره كنندگان بهتر باشند ، ونبايد زنانى زنان ديگر را [مسخره كنند] شايد مسخره شدهها از مسخره كنندگان بهتر باشند ، و از يكديگر عيبجويى نكنيد و يكديگر را با لقب هاى ناپسند صدا نزنيد ؛ بد نشانه و علامتى است اينكه انسانى را پس از ايمان آوردنش به لقب زشت علامتگذارى كنند . و كسانى كه [از اين امور ناهنجار و زشت] توبه نكنند ستمكارند .(11)
اي اهل ايمان! از بسياري از گمان ها [در حقّ مردم] بپرهيزيد؛ زيرا برخي از گمان ها گناه است، و [در اموري که مردم پنهان ماندنش را خواهانند] تفحص و پي جويي نکنيد، و از يکديگر غيبت ننماييد، آيا يکي از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده اش را بخورد؟ بي ترديد [از اين کار] نفرت داريد، و از خدا پروا کنيد که خدا بسيار توبه پذير و مهربان است. ( 12 )
اي مردم! ما شما را از يک مرد و زن آفريديم و ملت ها و قبيله ها قرار داديم تا يکديگر را بشناسيد. بي ترديد گرامي ترين شما نزد خدا پرهيزکارترين شماست. يقيناً خدا دانا و آگاه است. ( 13 )
باديه نشينان گفتند: ما [از عمق قلب] ايمان آورديم. بگو: ايمان نياورده ايد، بلکه بگوييد: اسلام آورده ايم؛ زيرا هنوز ايمان در دل هايتان وارد نشده است. و اگر خدا و پيامبرش را اطاعت کنيد، چيزي از اعمالتان را نمي کاهد؛ زيرا خدا بسيار آمرزنده و مهربان است. ( 14 )
مؤمنان فقط کساني اند که به خدا و پيامبرش ايمان آورده اند، آن گاه [در حقّانيّت آنچه به آن ايمان آورده اند] شک ننموده و با اموال و جان هايشان در راه خدا جهاد کرده اند؛ اينان [در گفتار و کردار] اهل صدق و راستي اند. ( 15 )
بگو: آيا خدا را از دين خود [به خيال اينکه آگاه نيست] خبر مي دهيد [که از عمق قلب ايمان آورده ايد؟!] در حالي که خدا آنچه را در آسمان ها و آنچه را در زمين است مي داند، و خدا به همه چيز داناست. ( 16 )
از اينکه اسلام آورده اند بر تو منت مي گذارند؛ بگو: اگر [در ادعاي مؤمن بودن] راستگوييد، بر من از اسلام آوردن خود منت نگذاريد، بلکه خداست که با هدايت شما به ايمان بر شما منت دارد. ( 17 )
يقيناً خدا نهان آسمان ها و زمين را مي داند و خدا به آنچه انجام مي دهيد، بيناست. ( 18 )
