به نام خداوند بخشنده مهربان
اي کساني که ايمان آورده‌ايد (در هيچ کار) بر خدا و رسول تقدّم مجوييد و از خدا پروا کنيد، که خدا شنوا و داناست. ( 1 )
اي اهل ايمان، فوق صوت پيغمبر صدا بلند مکنيد و بر او فرياد بر مکشيد چنانکه با يکديگر بلند سخن مي‌گوييد، که اعمال نيکتان (در اثر بي ادبي) محو و باطل شود و شما فهم نکنيد. ( 2 )
آنان که نزد رسول خدا به صداي آرام و آهسته سخن گويند آنها هستند که در حقيقت خدا دلهايشان را براي تقوا آزموده. آنهايند که آمرزش و اجر عظيم دارند. ( 3 )
به حقيقت مردمي که تو را از پشت حجره‌هايت به صداي بلند مي‌خوانند اکثر مردم بي عقل و شعوري هستند. ( 4 )
و اگر آنها صبر مي‌کردند تا وقتي که تو بر ايشان خارج شوي بسيار بر آنها بهتر بود و (باز هم اگر توبه کنند) خدا بسيار آمرزنده و مهربان است. ( 5 )
اي مؤمنان، هر گاه فاسقي خبري براي شما آورد تحقيق کنيد، مبادا از روي ناداني به قومي رنجي رسانيد و سخت از کار خود پشيمان گرديد. ( 6 )
و بدانيد رسول خدا در ميان شماست، که اگر در بسياري از امور رأي شما را پيروي کند خود به رنج و زحمت مي‌افتيد و ليکن خدا مقام ايمان را محبوب شما گردانيد و در دلهاتان نيکو بياراست و کفر و فسق و معصيت را زشت و منفور در نظرتان ساخت. اينان به حقيقت اهل صواب و هدايتند. ( 7 )
اين مقام بر آنان به فضل خدا و نعمت الهي حاصل گرديد و خدا (به احوال بندگان) دانا و (به صلاح نظام عالم) آگاه است. ( 8 )
و اگر دو طايفه از اهل ايمان با هم به قتال و دشمني برخيزند البته شما مؤمنان بين آنها صلح برقرار داريد و اگر يک قوم بر ديگري ظلم کرد با آن طايفه ظالم قتال کنيد تا به فرمان خدا باز آيد، پس هر گاه به حکم حق برگشت با حفظ عدالت ميان آنها را صلح دهيد و هميشه (با هر دوست و دشمني) عدالت کنيد که خدا بسيار اهل عدل و داد را دوست مي‌دارد. ( 9 )
به حقيقت مؤمنان همه برادر يکديگرند پس هميشه بين برادران ايماني خود صلح دهيد و خداترس و پرهيزکار باشيد، باشد که مورد لطف و رحمت الهي گرديد. ( 10 )
اي اهل ايمان، مؤمنان هرگز نبايد قومي قوم ديگر را مسخره و استهزا کنند، شايد آن قوم که مسخره مي‌کنند از خود آنان بهتر باشند. و نيز بين زنان با ايمان قومي ديگري را سخريّه نکنند که بسا آن قوم از خود آن زنان بهتر باشند، و هرگز عيبجويي (از همدينان) خود مکنيد و به نام و لقب‌هاي زشت يکديگر را مخوانيد که پس از ايمان به خدا نام فسق (بر مؤمن نهادن) بسيار زشت است و هر که توبه نکند چنين کسان بسيار ظالم و ستمکارند(11)
اي اهل ايمان، از بسيار پندارها در حق يکديگر اجتناب کنيد که برخي ظنّ و پندارها معصيت است و نيز هرگز (از حال دروني هم) تجسس مکنيد و غيبت يکديگر روا مداريد، هيچ يک از شما آيا دوست مي‌دارد که گوشت برادر مرده خود را خورد؟ البته کراهت و نفرت از آن داريد (پس بدانيد که مثل غيبت مؤمن به حقيقت همين است) و از خدا پروا کنيد، که خدا بسيار توبه پذير و مهربان است. ( 12 )
اي مردم، ما همه شما را نخست از مرد و زني آفريديم و آن گاه شعبه‌هاي بسيار و فرق مختلف گردانيديم تا يکديگر را بشناسيد، همانا بزرگوار و با افتخارترين شما نزد خدا با تقواترين شمايند، همانا خدا کاملا دانا و آگاه است. ( 13 )
اعراب (بر تو منّت گذارده و) گفتند: ما (بي جنگ و نزاع) ايمان آورديم، بگو: شما که ايمانتان (از زبان) به قلب وارد نشده به حقيقت هنوز ايمان نياورده‌ايد ليکن بگوييد ما اسلام آورديم (و از خوف جان به ناچار تسليم شديم)، و اگر خدا و رسول وي را اطاعت کنيد او از (اجر) اعمال شما هيچ نخواهد کاست (و از گناه گذشته مي‌گذرد) که خدا بسيار آمرزنده و مهربان است. (14)
منحصرا مؤمنان واقعي آن کسانند که به خدا و رسول او ايمان آوردند و بعدا هيچ گاه شک و ريبي به دل راه ندادند و در راه خدا به مال و جانشان جهاد کردند. اينان به حقيقت راستگو هستند. ( 15 )
بگو: آيا شما مي‌خواهيد خدا را به دين خود آگاه سازيد (که اظهار ديانت مي‌کنيد)؟ و حال آنکه خدا آنچه در آسمانها و زمين است همه را مي‌داند و به کلّيّه امور عالم داناست. ( 16 )
آنها بر تو به مسلمان شدن منّت مي‌گذارند، بگو: شما به اسلام خود بر من منّت منهيد بلکه اگر راست مي‌گوييد (و ايمان حقيقي داريد) خدا بر شما منّت دارد که شما را به سوي ايمان هدايت فرموده است. ( 17 )
خدا اسرار غيب آسمانها و زمين را مي‌داند و به آنچه شما بندگان مي‌کنيد بيناست. ( 18 )
