به نام خداوند بخشنده بخشایشگر
این كتابى است كه از سوى خداوند عزیز و حكیم نازل شده است. (۱)
ما این كتاب را بحق بر تو نازل كردیم; پس خدا را پرستش كن و دین خود را براى او خالص گردان! (۲)
آگاه باشید كه دین خالص از آن خداست، و آنها كه غیر خدا را اولیاى خود قرار دادند و دلیلشان این بود كه: «اینها را نمىپرستیم مگر بخاطر اینكه ما را به خداوند نزدیك كنند»، خداوند روز قیامت میان آنان در آنچه اختلاف داشتند داورى مىكند; خداوند آن كس را كه دروغگو و كفرانكننده است هرگز هدایت نمىكند! (۳)
اگر (بفرض محال) خدا مىخواست فرزندى انتخاب كند، از میان مخلوقاتش آنچه را مىخواست برمیگزید; منزه است (از اینكه فرزندى داشته باشد)! او خداوند یكتاى پیروز است! (۴)
آسمانها و زمین را بحق آفرید; شب را بر روز مى پیچد و روز را بر شب; و خورشید و ماه را مسخر فرمان خویش قرار داد; هر كدام تا سرآمد معینى به حركت خود ادامه مىدهند; آگاه باشید كه او قادر و آمرزنده است! (۵)
او شما را از یك نفس آفرید، و همسرش را از (باقیمانده گل) او خلق كرد; و براى شما هشت زوج از چهارپایان ایجاد كرد; او شما را در شكم مادرانتان آفرینشى بعد از آفرینش دیگر، در میان تاریكیهاى سه گانه، مىبخشد! این است خداوند، پروردگار شما كه حكومت (عالم هستى) از آن اوست; هیچ معبودى جز او نیست; پس چگونه از راه حق منحرف مىشوید؟! (۶)
اگر كفران كنید، خداوند از شما بىنیاز است و هرگز كفران را براى بندگانش نمى پسندد; و اگر شكر او را بجا آورید آن را براى شما مىپسندد! و هیچ گنهكارى گناه دیگرى را بر دوش نمىكشد! سپس بازگشت همه شما به سوى پروردگارتان است، و شما را از آنچه انجام مىدادید آگاه مىسازد; چرا كه او به آنچه در سینه هاست آگاه است! (۷)
هنگامى كه انسان را زیانى رسد، پروردگار خود را مىخواند و بسوى او باز مى گردد; اما هنگامى كه نعمتى از خود به او عطا كند، آنچه را به خاطر آن قبلا خدا را مى خواند از یاد مىبرد و براى خداوند همتایانى قرارمىدهد تا مردم را از راه او منحرف سازد; بگو: «چند روزى از كفرت بهرهگیر كه از دوزخیانى!» (۸)
(آیا چنین كسى با ارزش است) یا كسى كه در ساعات شب به عبادت مشغول است و در حال سجده و قیام، از عذاب آخرت مىترسد و به رحمت پروردگارش امیدوار است؟! بگو: «آیا كسانى كه مىدانند با كسانى كه نمىدانند یكسانند؟! تنها خردمندان متذكر مىشوند!» (۹)
بگو: «اى بندگان من كه ایمان آوردهاید! از (مخالفت) پروردگارتان بپرهیزید! براى كسانى كه در این دنیا نیكى كردهاند پاداش نیكى است! و زمین خدا وسیع است، (اگر تحت فشار سران كفر بودید مهاجرت كنید) كه صابران اجر و پاداش خود را بىحساب دریافت مىدارند! (۱۰)
بگو: «من مامورم كه خدا را پرستش كنم در حالى كه دینم را براى او خالص كرده باشم، (۱۱)
و مامورم كه نخستین مسلمان باشم! (۱۲)
بگو: «من اگر نافرمانى پروردگارم كنم، از عذاب روز بزرگ (قیامت) مىترسم!» (۱۳)
بگو: «من تنها خدا را مىپرستم در حالى كه دینم را براى او خالص مىكنم. (۱۴)
شما هر چه را جز او مىخواهید بپرستید!» بگو: «زیانكاران واقعى آنانند كه سرمایه وجود خویش و بستگانشان را در روز قیامت از دست داده اند! آگاه باشید زیان آشكار همین است! (۱۵)
براى آنان از بالاى سرشان سایبانهایى از آتش، و در زیر پایشان نیز سایبانهایى از آتش است; این چیزى است كه خداوند با آن بندگانش را مىترساند! اى بندگان من! از نافرمانى من بپرهیزید! (۱۶)
و كسانى كه از عبادت طاغوت پرهیز كردند وبه سوى خداوند بازگشتند، بشارت از آن آنهاست; پس بندگان مرا بشارت ده! (۱۷)
همان كسانى كه سخنان را مىشنوند و از نیكوترین آنها پیروى مىكنند; آنان كسانى هستند كه خدا هدایتشان كرده، و آنها خردمندانند. (۱۸)
آیا تو مىتوانى كسى را كه فرمان عذاب درباره او قطعى شده رهایى بخشى؟! آیا تو میتوانى كسى را كه در درون آتش است برگیرى و نجات دهى؟! (۱۹)
ولى آنها كه تقواى الهى پیشه كردند، غرفههایى در بهشت دارند كه بر فراز آنها غرفه هاى دیگرى بنا شده و از زیر آنها نهرها جارى است این وعده الهى است، و خداوند در وعده خود تخلف نمىكند! (۲۰)
آیا ندیدى كه خداوند از آسمان آبى فرستاد و آن را بصورت چشمههایى در زمین وارد نمود، سپس با آن زراعتى را خارج مىسازد كه رنگهاى مختلف دارد; بعد آن گیاه خشك مىشود، بگونهاى كه آن را زرد و بىروح مىبینى; سپس آن را در هم مىشكند و خرد مىكند; در این مثال تذكرى است براى خردمندان (از ناپایدارى دنیا)! (۲۱)
آیا كسى كه خدا سینهاش را براى اسلام گشاده است و بر فراز مركبى از نور الهى قرار گرفته (همچون كوردلان گمراه است؟!) واى بر آنان كه قلبهایى سخت در برابر ذكر خدا دارند! آنها در گمراهى آشكارى هستند! (۲۲)
خداوند بهترین سخن را نازل كرده، كتابى كه آیاتش (در لطف و زیبایى و عمق و محتوا) همانند یكدیگر است; آیاتى مكرر دارد (با تكرارى شوقانگیز) كه از شنیدن آیاتش لرزه بر اندام كسانى كه از پروردگارشان مىترسند مىافتد; سپس برون و درونشان نرم و متوجه ذكر خدا مىشود; این هدایت الهى است كه هر كس را بخواهد با آن راهنمایى مىكند; و هر كس را خداوند گمراه سازد، راهنمایى براى او نخواهد بود! (۲۳)
آیا كسى كه با صورت خود عذاب دردناك (الهى) را در روز قیامت دور مىسازد (همانند كسى است كه هرگز آتش دوزخ به او نمىرسد)؟! و به ظالمان گفته مى شود: «بچشید آنچه را به دست مى آوردید (و انجام مىدادید)!» (۲۴)
كسانى كه قبل از آنها بودند نیز (آیات ما را) تكذیب نمودند، و عذاب (الهى) از جایى كه فكر نمىكردند به سراغشان آمد! (۲۵)
پس خداوند خوارى را در زندگى این دنیا به آنها چشانید، و عذاب آخرت شدیدتر است اگر مىدانستند. (۲۶)
ما براى مردم در این قرآن از هر نوع مثلى زدیم، شاید متذكر شوند. (۲۷)
قرآنى است فصیح و خالى از هر گونه كجى و نادرستى، شاید آنان پرهیزگارى پیشه كنند! (۲۸)
خداوند مثالى زده است: مردى را كه مملوك شریكانى است كه درباره او پیوسته با هم به مشاجره مشغولند، و مردى كه تنها تسلیم یك نفر است; آیا این دو یكسانند؟! حمد، مخصوص خداست، ولى بیشتر آنان نمىدانند. (۲۹)
تو مىمیرى و آنها نیز خواهند مرد! (۳۰)
سپس شما روز قیامت نزد پروردگارتان مخاصمه مىكنید. (۳۱)
پس چه كسى ستمكارتر است از آن كسى كه بر خدا دروغ ببندد و سخن راست را هنگامى كه به سراغ او آمده تكذیب كند؟! آیا در جهنم جایگاهى براى كافران نیست؟! (۳۲)
اما كسى كه سخن راست بیاورد و كسى كه آن را تصدیق كند، آنان پرهیزگارانند! (۳۳)
آنچه بخواهند نزد پروردگارشان براى آنان موجود است; و این است جزاى نیكوكاران! (۳۴)
تا خداوند بدترین اعمالى را كه انجام دادهاند (در سایه ایمان و صداقت آنها) بیامرزد، و آنها را به بهترین اعمالى كه انجام مىدادند پاداش دهد! (۳۵)
آیا خداوند براى (نجات و دفاع از) بندهاش كافى نیست؟! اما آنها تو را از غیر او مىترسانند. و هر كس را خداوند گمراه كند، هیچ هدایتكنندهاى ندارد! (۳۶)
و هر كس را خدا هدایت كند، هیچ گمراهكنندهاى نخواهد داشت آیا خداوند توانا و داراى مجازات نیست؟! (۳۷)
و اگر از آنها بپرسى: «چه كسى آسمانها و زمین را آفریده؟» حتما مىگویند:«خدا!» بگو: «آیا هیچ درباره معبودانى كه غیر از خدا مىخوانید اندیشه مىكنید كه اگر خدا زیانى براى من بخواهد، آیا آنها مىتوانند گزند او را برطرف سازند؟! و یا اگر رحمتى براى من بخواهد، آیا آنها مىتوانند جلو رحمت او را بگیرند؟!» بگو: «خدا مرا كافى است; و همه متوكلان تنها بر او توكل مىكنند!» (۳۸)
بگو: «اى قوم من! شما هر چه در توان دارید انجام دهید، من نیز به وظیفه خود عمل مىكنم; اما بزودى خواهید دانست... (۳۹)
چه كسى عذاب خواركنندهاى (در دنیا) به سراغش مىآید، و (سپس) عذابى جاویدان (در آخرت) بر او وارد مىگردد!» (۴۰)
ما این كتاب (آسمانى) را براى مردم بحق بر تو نازل كردیم; هر كس هدایت را پذیرد به نفع خود اوست; و هر كس گمراهى را برگزیند، تنها به زیان خود گمراه مىگردد; و تو مامور اجبار آنها به هدایت نیستى. (۴۱)
خداوند ارواح را به هنگام مرگ قبض مىكند، و ارواحى را كه نمردهاند نیز به هنگام خواب مىگیرد; سپس ارواح كسانى كه فرمان مرگشان را صادر كرده نگه مىدارد و ارواح دیگرى را (كه باید زنده بمانند) بازمىگرداند تا سرآمدى معین;در این امر نشانه هاى روشنى است براى كسانى كه اندیشه مىكنند! (۴۲)
آیا آنان غیر از خدا شفیعانى گرفتهاند؟! به آنان بگو: «آیا (از آنها شفاعت مىطلبید) هر چند مالك چیزى نباشند و درك و شعورى براى آنها نباشد؟!» (۴۳)
بگو: «تمام شفاعت از آن خداست، (زیرا) حاكمیت آسمانها و زمین از آن اوست و سپس همه شما را به سوى او بازمىگردانند!» (۴۴)
هنگامى كه خداوند به یگانگى یاد مىشود، دلهاى كسانى كه به آخرت ایمان ندارند مشمئز (و متنفر) مىگردد; اما هنگامى كه از معبودهاى دیگر یاد مىشود، آنان خوشحال مىشوند. (۴۵)
بگو: «خداوندا! اى آفریننده آسمانها و زمین، و آگاه از اسرار نهان و آشكار، تو در میان بندگانت در آنچه اختلاف داشتند داورى خواهى كرد!» (۴۶)
اگر ستمكاران تمام آنچه را روى زمین است مالك باشند و همانند آن بر آن افزوده شود، حاضرند همه را فدا كنند تا از عذاب شدید روز قیامت رهایى یابند;و از سوى خدا براى آنها امورى ظاهر مىشود كه هرگز گمان نمىكردند! (۴۷)
در آن روز اعمال بدى را كه انجام دادهاند براى آنها آشكار مىشود، و آنچه را استهزا مىكردند بر آنها واقع مىگردد. (۴۸)
هنگامى كه انسان را زیانى رسد، ما را (براى حل مشكلش) مىخواند; سپس هنگامى كه از جانب خود به او نعمتى دهیم، مىگوید: «این نعمت را بخاطر كاردانى خودم به من داده اند»; ولى این وسیله آزمایش (آنها) است، اما بیشترشان نمىدانند. (۴۹)
این سخن را كسانى كه قبل از آنها بودند نیز گفتند، ولى آنچه را به دست مىآوردند براى آنها سودى نداشت! (۵۰)
سپس بدیهاى اعمالشان به آنها رسید; و ظالمان این گروه ( اهل مكه) نیز بزودى گرفتار بدیهاى اعمالى كه انجام داده اند خواهند شد، و هرگز نمىتوانند از چنگال عذاب الهى بگریزند. (۵۱)
آیا آنها ندانستند كه خداوند روزى را براى هر كس بخواهد گسترده یا تنگ مىسازد؟! در این، آیات و نشانه هایى است براى گروهى كه ایمان مىآورند. (۵۲)
بگو: «اى بندگان من كه بر خود اسراف و ستم كردهاید! از رحمت خداوند نومید نشوید كه خدا همه گناهان را مىآمرزد، زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است. (۵۳)
و به درگاه پروردگارتان بازگردید و در برابر او تسلیم شوید، پیش از آنكه عذاب به سراغ شما آید، سپس از سوى هیچ كس یارى نشوید!(۵۴)
و از بهترین دستورهائى كه از سوى پروردگارتان بر شما نازل شده پیروى كنید پیش از آنكه عذاب (الهى) ناگهان به سراغ شما آید در حالى كه از آن خبر ندارید!» (۵۵)
(این دستورها براى آن است كه) مبادا كسى روز قیامت بگوید: «افسوس بر من از كوتاهی هایى كه در اطاعت فرمان خدا كردم و از مسخرهكنندگان (آیات او) بودم!» (۵۶)
یا بگوید: «اگر خداوند مرا هدایت مىكرد، از پرهیزگاران بودم!» (۵۷)
یا هنگامى كه عذاب را مىبیند بگوید: «اى كاش بار دیگر (به دنیا) بازمىگشتم و از نیكوكاران بودم!» (۵۸)
آرى، آیات من به سراغ تو آمد، اما آن را تكذیب كردى و تكبر نمودى و از كافران بودى! (۵۹)
و روز قیامت كسانى را كه بر خدا دروغ بستند مىبینى كه صورتهایشان سیاه است; آیا در جهنم جایگاهى براى متكبران نیست؟! (۶۰)
و خداوند كسانى را كه تقوا پیشه كردند با رستگارى رهایى مىبخشد; هیچ بدى به آنان نمى رسد و هرگز غمگین نخواهند شد. (۶۱)
خداوند آفریدگار همه چیز است و حافظ و ناظر بر همه اشیا است. (۶۲)
كلیدهاى آسمانها و زمین از آن اوست; و كسانى كه به آیات خداوند كافر شدند زیانكارانند. (۶۳)
بگو: «آیا به من دستور مى دهید كه غیر خدا را بپرستم اى جاهلان؟!» (۶۴)
به تو و همه پیامبران پیشین وحى شده كه اگر مشرك شوى، تمام اعمالت تباه مىشود و از زیانكاران خواهى بود! (۶۵)
بلكه تنها خداوند را عبادت كن و از شكرگزاران باش! (۶۶)
آنها خدا را آن گونه كه شایسته است نشناختند، در حالى كه تمام زمین در روز قیامت در قبضه اوست و آسمانها پیچیده در دست او; خداوند منزه و بلندمقام است از شریكی هایى كه براى او مى پندارند (۶۷)
و در «صور» دمیده مىشود، پس همه كسانى كه در آسمانها و زمینند مىمیرند، مگر كسانى كه خدا بخواهد; سپس بار دیگر در «صور» دمیده مىشود، ناگهان همگى به پا مىخیزند و در انتظار (حساب و جزا) هستند. (۶۸)
و زمین (در آن روز) به نور پروردگارش روشن مىشود، و نامه هاى اعمال را پیش مىنهند و پیامبران و گواهان را حاضر مىسازند، و میان آنها بحق داورى مىشود و به آنان ستم نخواهد شد! (۶۹)
و به هر كس آنچه انجام داده است بىكم و كاست داده مىشود; و او نسبت به آنچه انجام مىدادند از همه آگاهتر است. (۷۰)
و كسانى كه كافر شدند گروه گروه به سوى جهنم رانده مىشوند; وقتى به دوزخ مىرسند، درهاى آن گشوده مىشود و نگهبانان دوزخ به آنها مىگویند: «آیا رسولانى از میان شما به سویتان نیامدند كه آیات پروردگارتان را براى شما بخوانند و از ملاقات این روز شما را بر حذر دارند؟!» مىگویند: «آرى، (پیامبران آمدند و آیات الهى را بر ما خواندند، و ما مخالفت كردیم!) ولى فرمان عذاب الهى بر كافران مسلم شده است. (۷۱)
به آنان گفته مىشود: «از درهاى جهنم وارد شوید، جاودانه در آن بمانید; چه بد جایگاهى است جایگاه متكبران!» (۷۲)
و كسانى كه تقواى الهى پیشه كردند گروه گروه به سوى بهشت برده مىشوند; هنگامى كه به آن مىرسند درهاى بهشت گشوده مىشود و نگهبانان به آنان مىگویند:«سلام بر شما! گوارایتان باد این نعمتها! داخل بهشت شوید و جاودانه بمانید!» (۷۳)
آنها مىگویند: «حمد و ستایش مخصوص خداوندى است كه به وعده خویش درباره ما وفا كرد و زمین (بهشت) را میراث ما قرار داد كه هر جا را بخواهیم منزلگاه خود قرار دهیم; چه نیكوست پاداش عمل كنندگان!» (۷۴)
(در آن روز) فرشتگان را مىبینى كه بر گرد عرش خدا حلقه زدهاند و با ستایش پروردگارشان تسبیح مىگویند; و در میان بندگان بحق داورى مىشود; و (سرانجام) گفته خواهد شد: «حمد مخصوص خدا پروردگار جهانیان است!» (۷۵)
