به نام خدا كه رحمتش بى اندازه است‏ و مهربانى ‏اش هميشگى.

 همه ستايش ها ويژه خداست که آفريننده آسمان ها و زمين است [و] فرشتگان را که داراي بالهايي دوگانه و سه گانه و چهارگانه اند رسولاني [براي انجام دادن فرمان هاي تکويني و تشريعي اش] قرار داده است. هرچه بخواهد در آفرينش مي افزايد؛ يقيناً خدا بر هر کاري تواناست. (1)

چون خدا رحمتي را براي مردم بگشايد، بازدارنده اي براي آن نيست، و چون بازدارد، بعد از او فرستنده اي برايش وجود ندارد، و او تواناي شکست ناپذير و حکيماست. ( 2 )

اي مردم! نعمت خدا را بر خودتان ياد کنيد. آيا جز خدا آفريننده اي هست که از آسمان و زمين شما را روزي دهد؟ هيچ معبودي جز او نيست، پس چگونه [از حق] منصرفتان مي کنند؟ (3)

اگر تو را تکذيب مي کنند [اندوهگين مباش] يقيناً پيش از تو هم پيامبراني تکذيب شده اند. و همه امور به خدا بازگردانده مي شود. ( 4 )

اي مردم! بي ترديد وعده خدا [درباره قيامت] حق است، پس اين زندگي دنيا [ي زودگذر،] شما را نفريبد و شيطان فريبنده، شما را [به کرم] خدا مغرور نکند. ( 5 )

بي ترديد شيطان، دشمن شماست، پس او را دشمن خود بگيريد. [او] گروهش را فقط [به اين سبب به فسق و فجور] دعوت مي کند که اهل آتش سوزان گردند. ( 6 )

کساني که کفر ورزيدند، عذاب سختي براي آنان خواهد بود، و کساني که ايمان آورده و کارهاي شايسته انجام داده اند، براي آنان آمرزش و پاداشي بزرگ است. ( 7 )

پس آيا کسي که کردار زشتش براي او زينت داده شده و [به اين سبب] آن را خوب ديده [مانند کسي است که در پرتو ايمان، خوبو بد را تشخيص داده است؟] همانا خدا هر که را بخواهد [به کيفر تکبّرش در برابر حق] گمراه مي کند و هر که را بخواهد هدايت مي نمايد. پس مبادا جانت به سبب حسرت هايي که بر آنان مي خوري از بين برود؛ بي ترديد خدا به آنچه انجام مي دهند داناست. ( 8 )

خداست که بادها را فرستاد تا ابري را برانگيزند، پس ما آن را به سوي سرزمين مرده رانديم و زمين را پس از مردگي اش به وسيله آن زنده کرديم؛ زنده شدن مردگان هم اين گونه است. ( 9 )

کسي که عزت مي خواهد، پس [بايد آن را از خدا بخواهد، زيرا] همه عزت ويژه خداست. حقايق پاک [چون عقايد و انديشه هاي صحيح] به سوي او بالا مي رود و عمل شايسته آن را بالا مي برد. و کساني که حيله هاي زشت به کار مي گيرند، براي آنان عذابي سخت خواهد بود، و بي ترديد حيله آنان نابود مي شود. ( 10 )

و خدا شما را از خاک [مرده]، سپس از نطفه آفريد، آن گاه شما را زوج هايي [نر و ماده] قرار داد. هيچ ماده اي باردار نمي شود و بارش را نمي نهد مگر به علم او، و هيچ کس عمر طولاني نمي کند واز عمرش کاسته نمي شود مگر اينکه در کتابي [چون لوح محفوظ] ثبت است. بي ترديد اين [کارها] بر خدا آسان است. (11)

دو دريا مساوي نيستند، اين يکي شيرين و از بين برنده تشنگي و نوشيدنش گوارا و آن يکي شور و تلخ است؛ و از هر يک گوشتي تازه مي خوريد و زينتي که آن را مي پوشيد، استخراج مي کنيد. و کشتي ها را در آن مي بيني که آب را مي شکافند و مي روند تا شما [با رسيدن به مقاصد و هدف هايتان] از فضل او بجوييد و باشد که سپاس گزاري کنيد. ( 12 )

شب را در روز فرو مي برد و روز را در شب فرو مي برد، و خورشيد و ماه را مسخّر و رام کرده است که هر کدام تا سرآمدي معين روانند. اين است خدا پروردگار شما، فرمانروايي، ويژه اوست و کساني را که به جاي او مي پرستيديد، مالک پوست هسته خرمايي هم نيستند. ( 13 )

اگر آنها را بخوانيد، خواندنتان را نمي شنوند و اگر [بر فرض محال] بشنوند، پاسـختان را نمي دهند، و روز قيامت شرک شما را انکار مي کنند؛ و هيچ کس مانند [خداي] آگاه تو را [از حقايق] خبردار نمي کند. ( 14 )

اي مردم! شماييد نيازمندان به خدا، و فقط خدا بي نياز و ستوده است. ( 15 )

اگر بخواهيد شما را از بين مي برد و آفريده تازه اي مي آورد. ( 16 )

و اين کار بر خدا دشوار نيست، (17)

و هيچ سنگين باري بار گناه ديگري را برنمي دارد، و اگر سنگين باري دعوت کند که از بارش بردارند، چيزي از بار گناهش برداشته نمي شود، گرچه [دعوت شونده] از نزديکان و خويشان باشد. تو فقط کساني را بيم مي دهي که در نهان از پروردگارشان مي ترسند و نماز را برپا مي دارند؛ و هر کس [از آلودگي ها] پاک شود به سود خود پاک مي شود، و بازگشت فقط به سوي خداست. (18)

نابينا و بينا [کافر و مؤمن،] يکسان نيستند، (19)

و نه تاريکي ها و نه روشنايي، (20)

و نه سايه و نه باد گرم سوزان، (21)

و زندگان و مردگان هم يکسان نيستند. بي ترديد خدا [دعوت حق را] به هر کس بخواهد مي شنواند؛ و تو نمي تواني [دعوت حق را] به کساني که در قبرهايند بشنواني. ( 22 )

تو فقط بيم دهنده اي، (23)

يقيناً ما تو را در حالي که مژده دهنده و هشدار دهنده اي، به حق و راستي فرستاديم، و هيچ امتي نبوده مگر آنکه در ميان آنان بيم دهنده اي گذاشته است(24)

 اگر تو را تکذيب مي کنند [اندوهگين مباش] همانا کساني هم که پيش از اينان بودند [پيامبران را] تکذيب مي کردند، در حالي که پيامبرانشان معجزه هاي آشکار، و نوشته ها [يي مشتمل بر پند و موعظه و مناجات] و کتاب روشن [که حاوي احکام و قوانين بود] براي آنان آوردند. (25)

 سپس کافران را [به سبب کفرشان به عذابي سخت] گرفتيم؛ پس کيفر من چگونه بود؟! ( 26 )

آيا ندانسته اي که خدا از آسمان آبي نازل کرده است، پس به وسيله آن ميوه هايي که رنگ هايش گوناگون است، پديد آورده ايم، و در برخي از کوه ها راه هايي است به رنگ هاي مختلف: سپيد و سرخ و سياه پر رنگ، (27)

و نيز از انسان ها و جنبدگان و چهارپايان [مانند ميوه ها و راه هاي کوهستاني] رنگ هاي گوناگون وجود دارد. از بندگان خدا فقط دانشمندان از او مي ترسند؛ يقيناً خدا تواناي شکست ناپذير و بسيار آمرزنده است. ( 28 )

قطعاً کساني [مانند علي بن ابي طالب (عليه السلام)] که همواره کتاب خدا را مي خوانند و نماز را برپا مي دارند و از آنچه روزي آنان کرده ايم در نهان و آشکار انفاق مي کنند، تجارتي را اميد دارند که هرگز کساد و نابود نمي شود. ( 29 ) [

اين همه را انجام مي دهند] تا [خدا] پاداششان را کامل عطا کند و از فضلش بر آنان بيفزايد؛ يقيناً او بسيار آمرزنده و عطا کننده پاداش فراوان در برابر عمل اندک است. (30)

و آنچه از کتاب به تو وحي کرده ايم، همان حق است، [و] تصديق کننده [کتاب هايي که] پيش از آن بوده است؛ يقيناً خدا به بندگانش آگاه و بيناست(31)

 سپس اين کتاب را به کساني از بندگانمان که برگزيديم به ميراث داديم؛ پس برخي از آنان [در ترک عمل به کتاب] ستمکار بر خويش اند، و برخي از آنان ميانه رو، و برخي از آنان به اذن خدا در کارهاي خير [بر ديگران] پيشي مي گيرند، اين است آن فضل بزرگ. ( 32 ) [

پاداششان] بهشت هاي جاودانه اي [است] که در آنها درآيند، در آنجا با دستبندهايي از طلا و مرواريد آرايش مي شوند، و لباسشان در آنجا حرير است. ( 33 )

و مي گويند: همه ستايش ها ويژه خداست که اندوه را از ما برطرف کرد؛ بي ترديد پروردگارمان بسيارآمرزنده و عطا کننده پاداش فراوان در برابر عمل اندک است. ( 34 )

همان که از فضلش ما را در اين سراي جاودان جاي داد، که در آن هيچ رنجي و هيچ سستي و افسردگي به ما نمي رسد. ( 35 )

و براي کافران آتش دوزخ است، نه فرمان مرگشان صادر مي شود که بميرند، و نه عذاب از آنان سبک مي شود؛ اين گونه هر کفران کننده اي را کيفر مي دهيم. ( 36 )

و آنان در آنجا شيون و فرياد مي زنند: پروردگارا! ما را بيرون بياور تا کار شايسته انجام دهيم غير آنچه انجام مي داديم. [مي گويم:] آيا شما را چندان عمر نداديم که هر کس مي خواست در آن مقدار عمر متذکّر شود، متذکّر مي شد؛ و [آيا] بيم دهنده اي به سوي شما نيامد؟ پس بچشيد که براي ستمکاران هيچ ياوري نيست. ( 37 )

يقيناً خدا داناي غيب آسمان ها و زمين است و بي ترديد به نيّات و اسرار سينه ها آگاه است(38)

او کسي است که شما را در زمين جانشينان [ديگران] قرار داد. پس کسي که کافر شود کفرش به زيان خود اوست، و کافران را کفرشان نزد پروردگارشان جز دشمني و خشم نمي افزايد، و کافران را کفرشان جز خسارت اضافه نمي کند. ( 39 )

بگو: از [قدرت و تدبير] معبودانتان که به جاي خدا مي پرستيد، مرا خبر دهيد، به من نشان دهيد که چه چيزي از زمين را آفريده اند يا اينکه شرکتي [با خدا] در آفرينش آسمان ها دارند، يا به آنان کتابي داده ايم که از آن [بر حقّانيّت اعتقاد و ادعاي خود] دليل و برهاني دارند؟ [چنين نيست] بلکه ستمکاران يکديگر را جز از روي فريب وعده نمي دهند. ( 40 )

يقيناً خدا آسمان ها و زمين را از اينکه از جاي خود منحرف شوند [و فرو ريزند] نگه مي دارد. و اگر منحرف شوند هيچ کس بعد از او نمي تواند نگاهشان دارد؛ مسلماً خدا همواره بردبار و بسيار آمرزنده است. ( 41 )

و [مشرکان] با سخت ترين سوگندهايشان به خدا سوگند خوردند که اگر بيم دهنده اي به سوي آنان آيد هدايت يافته ترين ها خواهند بود، پس چون [پيامبري] بيم دهنده براي آنان آمد، آنان را [دعوت او] جز نفرت و دوري از هدايت نيفزود. ( 42 )

اين نفرت به سبب گردن کشي و تکبّر آنان در زمين و نيرنگ زشتشان بود؛ و نيرنگ زشت جز اهلش را احاطه نمي کند. پس آيا جز سنت [جاري شده در] پيشينيان را [که هلاکتشان به سبب تکبّرشان بود] انتظار دارند؟ پس هرگز براي سنت خدا تبديلي نمي يابي، و هرگز براي سنت خدا دگرگوني نخواهي يافت. ( 43 )

آيا در زمين گردش نکردند تا بنگرند سرانجام کساني که پيش از اينان زندگي مي کردند و از اينان نيرومندتر بودند چگونه بود؟ و هيچ چيز در آسمان ها و زمين نيست که بتواند خدا را عاجز کند [تا از دسترس قدرت او بيرون رود]؛ زيرا او همواره دانا و تواناست. (44)

 اگر خدا مردم را به کيفر گناهانشان مجازات مي کرد، هيچ جنبنده اي را بر پشت زمين وا نمي گذاشت؛ ولي آنان را تا سرآمدي معين مهلت مي دهد، پس هنگامي که اجلشان فرا رسد [آنان را در قيامت مجازات خواهد کرد]؛ بي ترديد خدا [به احوال] بندگانش بيناست. (45)