به نام خداوند بخشنده بخشایشگر!
ستایش مخصوص خداوندى است آفریننده آسمانها و زمین، كه فرشتگان را رسولانى قرار داد داراى بالهاى دوگانه و سهگانه و چهارگانه، او هر چه بخواهد در آفرینش مىافزاید، و او بر هر چیزى تواناست! (۱)
هر رحمتى را خدا به روى مردم بگشاید، كسى نمىتواند جلو آن را بگیرد; و هر چه را امساك كند، كسى غیر از او قادر به فرستادن آن نیست; و او عزیز و حكیم است! (۲)
اى مردم! به یاد آورید نعمت خدا را بر شما; آیا آفرینندهاى جز خدا هست كه شما را از آسمان و زمین روزى دهد؟! هیچ معبودى جز او نیست; با این حال چگونه به سوى باطل منحرف مىشوید؟! (۳)
اگر تو را تكذیب كنند (غم مخور، موضوع تازهاى نیست) پیامبران پیش از تو نیز تكذیب شدند; و همه كارها بسوى خدا بازمىگردد. (۴)
اى مردم! وعده خداوند حق است; مبادا زندگى دنیا شما را بفریبد، و مبادا شیطان شما را فریب دهد و به (كرم) خدا مغرور سازد! (۵)
البته شیطان دشمن شماست، پس او را دشمن بدانید; او فقط حزبش را به این دعوت مىكند كه اهل آتش سوزان (جهنم) باشند! (۶)
كسانى كه راه كفر پیش گرفتند، براى آنان عذابى سخت است; و كسانى كه ایمان آوردند و كارهاى شایسته انجام دادند، آمرزش و پاداش بزرگ از آن آنهاست! (۷)
آیا كسى كه عمل بدش براى او آراسته شده و آن را خوب و زیبا مىبیند (همانند كسى است كه واقع را آنچنان كه هست مىیابد)؟! خداوند هر كس را بخواهد گمراه مى سازد و هر كس را بخواهد هدایت مىكند; پس جانت به خاطر شدت تاسف بر آنان از دست نرود; خداوند به آنچه انجام مىدهند داناست! (۸)
خداوند كسى است كه بادها را فرستاد تا ابرهایى را به حركت درآورند; سپس ما این ابرها را به سوى زمین مردهاى راندیم و به وسیله آن، زمین را پس از مردنش زنده مىكنیم; رستاخیز نیز همین گونه است! (۹)
كسى كه خواهان عزت است (باید از خدا بخواهد چرا كه) تمام عزت براى خداست; سخنان پاكیزه به سوى او صعود مىكند، و عمل صالح را بالا مىبرد; و آنها كه نقشههاى بد مىكشند، عذاب سختى براى آنهاست و مكر (و تلاش افسادگرانه) آنان نابود مىشود (و به جایى نمىرسد) ! (۱۰)
خداوند شما را از خاكى آفرید، سپس از نطفهاى; سپس شما را بصورت زوجهایى قرار داد; هیچ جنس مادهاى باردار نمىشود و وضع حمل نمىكند مگر به علم او، و هیچ كس عمر طولانى نمىكند، یا از عمرش كاسته نمىشود مگر اینكه در كتاب (علم خداوند) ثبت است; اینها همه براى خداوند آسان است. (۱۱)
دو دریا یكسان نیستند: این یكى دریایى است كه آبش گوارا و شیرین و نوشیدنش خوشگوار است، و آن یكى شور و تلخ و گلوگیر; (اما) از هر دو گوشتى تازه مى خورید و وسایل زینتى استخراج كرده مىپوشید; و كشتیها را در آن مىبینى كه آنها را مىشكافند (و به سوى مقصد پیش مىروند) تا از فضل خداوند بهرهگیرید، و شاید شكر (نعمتهاى او را) بجا آورید! (۱۲)
او شب را در روز داخل مىكند و روز را در شب; و خورشید و ماه را مسخر (شما) كرده، هر یك تا سرآمد معینى به حركت خود ادامه مىدهد; این است خداوند، پروردگار شما; حاكمیت (در سراسر عالم) از آن اوست: و كسانى را كه جز او مىخوانید (و مىپرستید) حتى به اندازه پوست نازك هسته خرما مالك نیستند! (۱۳)
اگر آنها را بخوانید صداى شما را نمىشنوند، و اگر بشنوند به شما پاسـخ نمىگویند; و روز قیامت، شرك (و پرستش) شما را منكر مىشوند، و هیچ كس مانند (خداوند آگاه و) خبیر تو را (از حقایق) با خبر نمىسازد! (۱۴)
اى مردم شما (همگى) نیازمند به خدائید; تنها خداوند است كه بىنیاز و شایسته هرگونه حمد و ستایش است! (۱۵)
اگر بخواهد شما را مىبرد و خلق جدیدى مىآورد; (۱۶)
و این براى خداوند مشكل نیست! (۱۷)
هیچ گنهكارى بار گناه دیگرى را بر دوش نمىكشد; و اگر شخص سنگینبارى دیگرى را براى حمل گناه خود بخواند، چیزى از آن را بر دوش نخواهد گرفت، هر چند از نزدیكان او باشد! تو فقط كسانى را بیممىدهى كه از پروردگار خود در پنهانى مىترسند و نماز را برپا مىدارند; و هر كس پاكى (و تقوا) پیشه كند، نتیجه آن به خودش بازمىگردد; و بازگشت (همگان) به سوى خداست! (۱۸)
و نابینا و بینا هرگز برابر نیستند، (۱۹)
و نه ظلمتها و روشنایى، (۲۰)
و نه سایه (آرامبخش) و باد داغ و سوزان! (۲۱)
و هرگز مردگان و زندگان یكسان نیستند! خداوند پیام خود را به گوش هر كس بخواهد مىرساند، و تو نمىتوانى سخن خود را به گوش آنان كه در گور خفتهاند برسانى! (۲۲)
تو فقط انذاركنندهاى، (اگر ایمان نیاورند نگران نباش، وظیفهات را انجام ده.) (۲۳)
ما تو را بحق براى بشارت و انذار فرستادیم; و هر امتى در گذشته انذاركنندهاى داشته است! (۲۴)
اگر تو را تكذیب كنند (عجیب نیست); كسانى كه پیش از آنان بودند (نیز پیامبران خود را) تكذیب كردند; آنها با دلایل روشن و كتابهاى پند و موعظه و كتب آسمانى روشنگر (مشتمل بر معارف و احكام) به سراغ آنان آمدند (اما كوردلان ایمان نیاوردند). (۲۵)
سپس من كافران را (بعد از اتمام حجت) گرفتم (و سخت مجازات كردم); مجازات من نسبت به آنان چگونه بود؟! (۲۶)
آیا ندیدى خداوند از آسمان آبى فرو فرستاد كه بوسیله آن میوههایى رنگارنگ (از زمین) خارج ساختیم و از كوهها نیز (به لطف پروردگار) جادههایى آفریده شده سفید و سرخ و به رنگهاى مختلف و گاه به رنگ كاملا سیاه! (۲۷)
و از انسانها و جنبندگان و چهارپایان انواعى با رنگهاى مختلف، (آرى) حقیقت چنین است: از میان بندگان خدا، تنها دانشمندان از او مىترسند; خداوند عزیز و غفور است! (۲۸)
كسانى كه كتاب الهى را تلاوت مىكنند و نماز را برپا مىدارند و از آنچه به آنان روزى دادهایم پنهان و آشكار انفاق مىكنند، تجارتى (پرسود و) بىزیان و خالى از كساد را امید دارند. (۲۹)
(آنها این اعمال صالح را انجام مىدهند) تا خداوند اجر و پاداش كامل به آنها دهد و از فضلش بر آنها بیفزاید كه او آمرزنده و شكرگزار است! (۳۰)
و آنچه از كتاب به تو وحى كردیم حق است و تصدیقكننده و هماهنگ با كتب پیش از آن; خداوند نسبت به بندگانش خبیر و بیناست! (۳۱)
سپس این كتاب (آسمانى) را به گروهى از بندگان برگزیده خود به میراث دادیم; (اما) از میان آنها عدهاى بر خود ستم كردند، و عدهاى میانه رو بودند،و گروهى به اذن خدا در نیكیها (از همه) پیشى گرفتند، و این، همان فضیلت بزرگ است! (۳۲)
(پاداش آنان) باغهاى جاویدان بهشت است كه در آن وارد مىشوند در حالى كه با دستبندهایى از طلا و مروارید آراستهاند، و لباسشان در آنجا حریر است! (۳۳)
آنها مىگویند: «حمد (و ستایش) براى خداوندى است كه اندوه را از ما برطرف ساخت; پروردگار ما آمرزنده و سپاسگزار است! (۳۴)
همان كسى كه با فضل خود ما را در این سراى اقامت (جاویدان) جاى داد كه نه در آن رنجى به ما مىرسد و نه سستى و واماندگى! (۳۵)
و كسانى كه كافر شدند، آتش دوزخ براى آنهاست; هرگز فرمان مرگشان صادر نمىشود تا بمیرند، و نه چیزى از عذابش از آنان تخفیف داده مىشود; این گونه هر كفرانكنندهاى را كیفر مىدهیم! (۳۶)
آنها در دوزخ فریاد مىزنند: «پروردگارا! ما را خارج كن تا عمل صالحى انجام دهیم غیر از آنچه انجام مىدادیم!» (در پاسـخ به آنان گفته مىشود:) آیا شما را به اندازهاى كه هر كس اهل تذكر است در آن متذكر مىشود عمر ندادیم، و انذاركننده (الهى) به سراغ شما نیامد؟! اكنون بچشید كه براى ظالمان هیچ یاورى نیست! (۳۷)
خداوند از غیب آسمانها و زمین آگاه است، و آنچه را در درون دلهاست مىداند! (۳۸)
اوست كه شما را جانشینانى در زمین قرار داد; هر كس كافر شود، كفر او به زیان خودش خواهد بود، و كافران را كفرشان جز خشم و غضب در نزد پروردگار چیزى نمىافزاید، و (نیز) كفرشان جز زیان و خسران چیزى بر آنها اضافه نمىكند! (۳۹)
بگو: «این معبودانى را كه جز خدا مىخوانید به من نشان دهید چه چیزى از زمین را آفریدهاند، یا اینكه شركتى در (آفرینش و مالكیت) آسمانها دارند؟! یا به آنان كتابى (آسمانى) دادهایم و دلیلى از آن براى (شرك) خود دارند؟!» نه هیچ یك از اینها نیست، ظالمان فقط وعدههاى دروغین به یكدیگر مىدهند! (۴۰)
خداوند آسمانها و زمین را نگاه مىدارد تا از نظام خود منحرف نشوند; و هرگاه منحرف گردند، كسى جز او نمىتواند آنها را نگاه دارد، او بردبار و غفور است! (۴۱)
آنان با نهایت تاكید به خدا سوگند خوردند كه اگر پیامبرى انذاركننده به سراغشان آید، هدایت یافتهترین امتها خواهند بود; اما چون پیامبرى براى آنان آمد، جز فرار و فاصلهگرفتن از (حق) چیزى بر آنها نیفزود! (۴۲)
اینها همه بخاطر استكبار در زمین و نیرنگهاى بدشان بود; اما این نیرنگها تنها دامان صاحبانش را مىگیرد; آیا آنها چیزى جز سنت پیشینیان و (عذابهاى دردناك آنان) را انتظار دارند؟! هرگز براى سنت خدا تبدیل نخواهى یافت، و هرگز براى سنت الهى تغییرى نمىیابى! (۴۳)
آیا آنان در زمین نگشتند تا ببینند عاقبت كسانى كه پیش از آنها بودند چگونه بود؟! همانها كه از اینان قویتر (و نیرومندتر) بودند; نه چیزى در آسمانها و نه چیزى در زمین از حوزه قدرت او بیرون نخواهد رفت; او دانا و تواناست! (۴۴)
اگر خداوند مردم را به سبب كارهایى كه انجام دادهاند مجازات كند، جنبندهاى را بر پشت زمین باقى نخواهد گذاشت! ولى (به لطفش) آنها را تا سرآمد معینى تاخیر مىاندازد (و مهلت اصلاح مىدهد) اما هنگامى كه اجل آنان فرا رسد، (خداوند هر كس را به مقتضاى عملش جزا مىدهد) او نسبت به بندگانش بیناست (و از اعمال و نیات همه آگاه است)! (۴۵)
