به نام خداوند بخشاینده و بخشایشگر

زوال ناپذیر و پر بركت است كسى كه قرآن را بر بنده‏اش نازل كرد تا بیم‏دهنده جهانیان باشد. (1)

خداوندى كه حكومت آسمانها و زمین از آن اوست، و فرزندى براى خود انتخاب نكرد، و همتایى در حكومت و مالكیت ندارد، و همه چیز را آفرید، و به دقت اندازه‏گیرى نمود! (2)

آنان غیر از خداوند معبودانى براى خود برگزیدند; معبودانى كه چیزى را نمى‏آفرینند، بلكه خودشان مخلوقند، و مالك زیان و سود خویش نیستند، و نه مالك مرگ و حیات و رستاخیز خویشند. (3)

و كافران گفتند: «این فقط دروغى است كه او ساخته، و گروهى دیگر او را بر این كار یارى داده‏اند.» آنها (با این سخن،) ظلم و دروغ بزرگى را مرتكب شدند. (4)

و گفتند: «این همان افسانه‏هاى پیشینیان است كه وى آن را رونویس كرده، و هر صبح و شام بر او املا مى‏شود.» (5)

بگو: «كسى آن را نازل كرده كه اسرار آسمانها و زمین را مى‏داند; او (همیشه) آمرزنده و مهربان بوده است!» (6)

و گفتند: «چرا این پیامبر غذا مى‏خورد و در بازارها راه مى‏رود؟! (نه سنت فرشتگان را دارد و نه روش شاهان را!) چرا فرشته‏اى بر او نازل نشده كه همراه‏وى مردم را انذار كند (و گواه صدق دعوى او باشد)؟! (7)

یا گنجى (از آسمان) براى او فرستاده شود، یا باغى داشته باشد كه از (میوه) آن بخورد (و امرار معاش كند)؟!» و ستمگران گفتند: «شما تنها از مردى مجنون پیروى مى‏كنید!» (8)

ببین چگونه براى تو مثلها زدند و گمراه شدند، آن گونه كه قدرت پیدا كردن راه را ندارند! (9)

زوال ناپذیر و بزرگ است خدایى كه اگر بخواهد براى تو بهتر از این قرار مى‏دهد: باغهایى كه نهرها از زیر درختانش جارى است، و (اگر بخواهد) براى تو كاخهایى مجلل قرارمى‏دهد. (10)

(اینها همه بهانه است) بلكه آنان قیامت را تكذیب كرده‏اند; و ما براى كسى كه قیامت را تكذیب كند، آتشى شعله‏ور و سوزان فراهم كرده‏ایم! (11)

هنگامى كه این آتش آنان را از مكانى دور ببیند، صداى وحشتناك و خشم آلودش را كه با نفس‏زدن شدید همراه است مى‏شنوند. (12)

و هنگامى كه در جاى تنگ و محدودى از آن افكنده شوند در حالى كه در غل و زنجیرند، فریاد واویلاى آنان بلند مى‏شود! (13)

به آنان گفته مى‏شود:) امروز یك بار واویلا نگویید، بلكه بسیار واویلا بگویید! (14)

(اى پیامبر!) بگو: «آیا این بهتر است یا بهشت جاویدانى كه به پرهیزگاران وعده داده شده؟! بهشتى كه پاداش اعمال آنها، و قرارگاهشان است.» (15)

هر چه بخواهند در آنجا برایشان فراهم است; جاودانه در آن خواهند ماند; این وعده‏اى است مسلم كه پروردگارت بر عهده گرفته است! (16)

(به خاطر بیاور) روزى را كه همه آنان و معبودهایى را كه غیر از خدا مى‏پرستند جمع مى‏كند، آنگاه به آنها مى‏گوید: «آیا شما این بندگان مرا گمراه كردید یا خود آنان راه را گم كردند؟!» (17)

(در پاسـخ) مى‏گویند: «منزهى تو! براى ما شایسته نبود كه غیر از تو اولیایى برگزینیم، ولى آنان و پدرانشان را از نعمتها برخوردار نمودى تا اینكه (به جاى شكر نعمت) یاد تو را فراموش كردند و تباه و هلاك شدند.» (18)

(خداوند به آنان مى‏گوید: ببینید) این معبودان، شما را در آنچه مى‏گویید تكذیب كردند! اكنون نمى‏توانید عذاب الهى را برطرف بسازید، یا از كسى یارى بطلبید! و هر كس از شما ستم كند، عذاب شدیدى به او مى‏چشانیم! (19)

ما هیچ یك از رسولان را پیش از تو نفرستادیم مگر اینكه غذا مى‏خوردند و در بازارها راه مى‏رفتند; و بعضى از شما را وسیله امتحان بعضى دیگر قراردادیم، آیا صبر و شكیبایى مى‏كنید (و از عهده امتحان برمى‏آیید)؟! و پروردگار تو همواره بصیر و بینا بوده است. (20)

 كسانى كه امیدى به دیدار ما ندارند (و رستاخیز را انكار مى‏كنند) گفتند: «چرا فرشتگان بر ما نازل نشدند و یا پروردگارمان را با چشم خود نمى‏بینیم؟!» آنها درباره خود تكبر ورزیدند و طغیان بزرگى كردند! (21)

(آنها به آرزوى خود مى‏رسند،) اما روزى كه فرشتگان را مى‏بینند، روز بشارت براى مجرمان نخواهد بود (بلكه روز مجازات و كیفر آنان است)! و مى‏گویند: «ما را امان دهید، ما را معاف دارید!» (اما سودى ندارد!) (22)

و ما به سراغ اعمالى كه انجام داده‏اند مى‏رویم، و همه را همچون ذرات غبار پراكنده در هوا قرار مى‏دهیم! (23)

بهشتیان در آن روز قرارگاهشان از همه بهتر، و استراحتگاهشان نیكوتر است! (24)

و (بخاطر آور) روزى را كه آسمان با ابرها شكافته مى‏شود، و فرشتگان نازل مى‏گردند. (25)

حكومت در آن روز از آن خداوند رحمان است; و آن روز، روز سختى براى كافران خواهد بود! (26)

و (به خاطر آور) روزى را كه ستمكار دست خود را (از شدت حسرت) به دندان مى‏گزد و مى‏گوید: «اى كاش با رسول (خدا) راهى برگزیده بودم! (27)

اى واى بر من، كاش فلان (شخص گمراه) را دوست خود انتخاب نكرده بودم! (28)

او مرا از یادآورى (حق) گمراه ساخت بعد از آنكه (یاد حق) به سراغ من آمده بود!» و شیطان همیشه خواركنند× انسان بوده است! (29)

و پیامبر عرضه داشت: «پروردگارا! قوم من قرآن را رها كردند». (30)

(آرى،) این گونه براى هر پیامبرى دشمنى از مجرمان قرار دادیم; اما (براى تو) همین بس كه پروردگارت هادى و یاور (تو) باشد! (31)

و كافران گفتند: «چرا قرآن یكجا بر او نازل نمى‏شود؟!» این بخاطر آن است كه قلب تو را بوسیله آن محكم داریم، و (از این رو) آن را به تدریج بر تو خواندیم. (32)

آنان هیچ مثلى براى تو نمى‏آورند مگر اینكه ما حق را براى تو مى‏آوریم، و تفسیرى بهتر (و پاسـخى دندان شكن كه در برابر آن ناتوان شوند)! (33)

(تو گمراه نیستى،) آنان كه بر صورتهایشان بسوى جهنم محشور مى‏شوند، بدترین محل را دارند و گمراه‏ترین افرادند! (34)

و ما به موسى كتاب (آسمانى) دادیم; و برادرش هارون را یاور او قرار دادیم; (35)

و گفتیم: «به سوى این قوم كه آیات ما را تكذیب كردند بروید!» (اما آن مردم به مخالفت برخاستند) و ما به شدت آنان را درهم كوبیدیم! (36)

و قوم نوح را هنگامى كه رسولان (ما) را تكذیب كردند غرق نمودیم، و آنان را درس عبرتى براى مردم قرار دادیم; و براى ستمگران عذاب دردناكى فراهم ساخته‏ایم! (37)

(همچنین) قوم عاد و ثمود و اصحاب الرس ( گروهى كه درختان صنوبر را مى‏پرستیدند) و اقوام بسیار دیگرى را كه در این میان بودند، هلاك كردیم! (38)

و براى هر یك از آنها مثلها زدیم; و (چون سودى نداد،) همگى را نابود كردیم! (39)

آنها ( مشركان مكه) از كنار شهرى كه باران شر ( بارانى از سنگهاى آسمانى) بر آن باریده بود ( دیار قوم لوط) گذشتند; آیا آن را نمى‏دیدند؟! (آرى، مى‏دیدند) ولى به رستاخیز ایمان نداشتند! (40)

و هنگامى كه تو را مى‏بینند، تنها به باد استهزایت مى‏گیرند (و مى‏گویند:) آیا این همان كسى است كه خدا او را بعنوان پیامبر برانگیخته است؟! (41)

اگر ما بر پرستش خدایانمان استقامت نمى‏كردیم، بیم آن مى‏رفت كه ما را گمراه سازد! اما هنگامى كه عذاب الهى را ببینند، بزودى مى‏فهمند چه كسى گمراهتر بوده است! (42)

آیا دیدى كسى را كه هواى نفسش را معبود خود برگزیده است؟! آیا تو مى‏توانى‏او را هدایت كنى (یا به دفاع از او برخیزى)؟! (43)

آیا گمان مى‏برى بیشتر آنان مى‏شنوند یا مى‏فهمند؟! آنان فقط همچون چهارپایانند، بلكه گمراهترند! (44)

آیا ندیدى چگونه پروردگارت سایه را گسترده ساخت؟! و اگر مى‏خواست آن را ساكن قرار مى‏داد; سپس خورشید را بر وجود آن دلیل قرار دادیم! (45)

سپس آن را آهسته جمع مى‏كنیم (و نظام سایه و آفتاب را حاكم مى‏سازیم)! (46)

او كسى است كه شب را براى شما لباس قرار داد، و خواب را مایه استراحت، و روز را وسیله حركت و حیات! (47)

او كسى است كه بادها را بشارتگرانى پیش از رحمتش فرستاد، و از آسمان آبى پاك‏كننده نازل كردیم... (48)

تا بوسیله آن، سرزمین مرده‏اى را زنده كنیم; و آن را به مخلوقاتى كه آفریده‏ایم -چهارپایان و انسانهاى بسیار- مى‏نوشانیم. (49)

ما این آیات را بصورتهاى گوناگون براى آنان بیان كردیم تا متذكر شوند، ولى بیشتر مردم از هر كارى جز انكار و كفر ابا دارند. (50)

و اگر مى‏خواستیم، در هر شهر و دیارى بیم‏دهنده‏اى برمى‏انگیختیم (ولى این كار لزومى نداشت). (51)

بنابر این از كافران اطاعت مكن، و بوسیله آن ( قرآن) با آنان جهاد بزرگى بنما! (52)

او كسى است كه دو دریا را در كنار هم قرار داد; یكى گوارا و شیرین، و دیگر شور و تلخ; و در میان آنها برزخى قرار داد تا با هم مخلوط نشوند (گویى هر یك به دیگرى مى‏گوید:) دور باش و نزدیك نیا! (53)

او كسى است كه از آب، انسانى را آفرید; سپس او را نسب و سبب قرار داد (و نسل او را از این دو طریق گسترش داد); و پروردگار تو همواره توانا بوده است. (54)

آنان جز خدا چیزهایى را مى‏پرستند كه نه به آنان سودى مى‏رساند و نه زیانى; و كافران همیشه در برابر پروردگارشان (در طریق كفر) پشتیبان یكدیگرند. (55)

(اى پیامبر!) ما تو را جز بعنوان بشارت دهنده و انذار كننده نفرستادیم! (56)

بگو: «من در برابر آن (ابلاغ آیین خدا) هیچ گونه پاداشى از شما نمى‏طلبم; مگر كسى كه بخواهد راهى بسوى پروردگارش برگزیند (این پاداش من است.)» (57)

و توكل كن بر آن زنده‏اى كه هرگز نمى‏میرد; و تسبیح و حمد او را بجا آور; و همین بس كه او از گناهان بندگانش آگاه است! (58)

همان (خدایى) كه آسمانها و زمین و آنچه را میان این دو وجود دارد، در شش روز ( شش دوران) آفرید; سپس بر عرش (قدرت) قرار گرفت (وبه تدبیر جهان پرداخت، او خداوند) رحمان است; از او بخواه كه از همه چیز آگاه است! (59)

و هنگامى كه به آنان گفته شود: «براى خداوند رحمان سجده كنید!» مى‏گویند:«رحمان چیست؟ ! (ما اصلا رحمان را نمى‏شناسیم!) آیا براى چیزى سجده كنیم كه تو به ما دستور مى‏دهى؟! س‏ذللّه (این سخن را مى‏گویند) و بر نفرتشان افزوده مى‏شود! (60)

جاودان و پربركت است آن (خدایى) كه در آسمان منزلگاه‏هائى براى ستارگان قرار داد; و در میان آن، چراغ روشن و ماه تابانى آفرید! (61)

و او همان كسى است كه شب و روز را جانشین یكدیگر قرار داد براى كسى كه بخواهد متذكر شود یا شكرگزارى كند (و آنچه را در روز كوتاهى كرده در شب انجام دهد و به عكس). (62)

بندگان (خاص خداوند) رحمان، كسانى هستند كه با آرامش و بى‏تكبر بر زمین راه مى‏روند; و هنگامى كه جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند)، به آنها سلام مى‏گویند (و با بى‏اعتنایى و بزرگوارى مى‏گذرند); (63)

كسانى كه شبانگاه براى پروردگارشان سجده و قیام مى‏كنند; (64)

و كسانى كه مى‏گویند: «پروردگارا! عذاب جهنم را از ما برطرف گردان، كه عذابش سخت و پر دوام است! (65)

مسلما آن (جهنم)، بد جایگاه و بد محل اقامتى است!» (66)

و كسانى كه هرگاه انفاق كنند، نه اسراف مى‏نمایند و نه سخت‏گیرى; بلكه در میان این دو، حد اعتدالى دارند. (67)

و كسانى كه معبود دیگرى را با خداوند نمى‏خوانند; و انسانى را كه خداوند خونش را حرام شمرده، جز بحق نمى‏كشند; و زنا نمى‏كنند; و هر كس چنین كند، مجازات سختى خواهد دید! (68)

عذاب او در قیامت مضاعف مى‏گردد، و همیشه با خوارى در آن خواهد ماند! (69)

مگر كسانى كه توبه كنند و ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند، كه خداوند گناهان آنان را به حسنات مبدل مى‏كند; و خداوند همواره آمرزنده و مهربان بوده است! (70)

و كسى كه توبه كند و عمل صالح انجام دهد، بسوى خدا بازگشت مى‏كند (و پاداش خود را از او مى‏گیرد.) (71)

و كسانى كه شهادت به باطل نمى‏دهند (و در مجالس باطل شركت نمى‏كنند); و هنگامى كه با لغو و بیهودگى برخورد كنند، بزرگوارانه از آن مى‏گذرند. (72)

و كسانى كه هرگاه آیات پروردگارشان به آنان گوشزد شود، كر و كور روى آن نمى افتند. (73)

و كسانى كه مى‏گویند: «پروردگارا! از همسران و فرزندانمان مایه روشنى چشم ما قرارده، و ما را براى پرهیزگاران پیشوا گردان!» (74)

(آرى،) آنها هستند كه درجات عالى بهشت در برابر شكیباییشان به آنان پاداش داده مى‏شود; و در آن، با تحیت و سلام روبه‏رو مى‏شوند. (75)

در حالى كه جاودانه در آن خواهند ماند; چه قرارگاه و محل اقامت خوبى! (76)

بگو: «پروردگارم براى شما ارجى قائل نیست اگر دعاى شما نباشد; شما (آیات خدا و پیامبران را) تكذیب كردید، و (این عمل) دامان شما را خواهد گرفت و از شما جدا نخواهد شد!»خ (77)