سیمای سوره فیل
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
أَ لَمْ تَرَ کَیْفَ فَعَلَ رَبُّکَ بِأَصْحابِ الْفِیلِ«1» أَ لَمْ یَجْعَلْ کَیْدَهُمْ فِی تَضْلِیلٍ«2» وَ أَرْسَلَ عَلَیْهِمْ طَیْراً أَبابِیلَ«3» تَرْمِیهِمْ بِحِجارَهٍ مِنْ سِجِّیلٍ«4» فَجَعَلَهُمْ کَعَصْفٍ مَأْکُولٍ«5»
آیا ندیدی که پرودگارت با یاران فیل(کسانی که سوار فیل شده و برای انهدام مکه آمده بودند)چه کرد؟ آیا نیرنگشان را بی اثر نساخت؟ خداوند بر سر آنان پرندگانی را فوج فوج فرستاد.که بر آنان سنگریزه هایی از گل سفت پرتاب کردند.پس آنان را مثل کاه خورد شده قرار داد.
نکته ها:
* بر خلاف آنچه در میان مردم مشهور شده است، «أَبابِیلَ» نام پرنده ای خاص نیست،بلکه به معنای دسته دسته و گروه گروه است. «طَیْراً أَبابِیلَ» یعنی پرندگانی فوج فوج در دسته های پراکنده بر سر آنها فرود آمدند.کلمه «طَیْراً» به معنای جنس پرندگان است،نه به معنای مفرد پرنده.
* در شأن نزول این آیه می خوانیم:پادشاهی به نام ابرهه در یمن معبدی از سنگ مرمر ساخت و دستور داد مردم آن را زیارت و طواف کنند.مرد عربی به این معبد جسارت کرد.او لشکری فیل سوار را تا نزدیک مکه آورد تا به انتقام آن جسارت،کعبه را خراب کند.
خداوند نیز پرندگانی را که در منقارشان سنگریزه ای داشتند به سوی آنان فرستاد.با بارش سنگریزه ها،لشکر ابرهه مانند کاه خورد شده به زمین ریختند و نابود شدند.آن سال را عام الفیل نامیدند و پیامبر اسلام نیز در همان سال به دنیا آمد.
* اصحاب فیل هم خورد شدند،هم تحقیر. «کَعَصْفٍ مَأْکُولٍ» تشبیه به کاهی که خوراک حیوان شده یعنی سرگین،بدترین تحقیر است.
پیام ها:
1- برای هشدار به مجرمان،از نمونه های پیش رو و نزدیک استفاده کنید.
(شهرت اصحاب فیل به قدری بوده که گویا جلو چشم است و نیازی به دلیل ندارد.) «أَ لَمْ تَرَ»
2- تاریخ را فراموش نکنید. «أَ لَمْ تَرَ»
3- کعبه قبل از اسلام نیز مقدس بوده و شکستن حرمت مقدسات کیفر دارد.
«کَیْفَ فَعَلَ رَبُّکَ بِأَصْحابِ الْفِیلِ»
4- قهر الهی نسبت به مجرمان،جلوه ای از ربوبیّت الهی است. «فَعَلَ رَبُّکَ»
5-پرندگان مأموران خداوند هستند و شعور دارند. «أَرْسَلَ عَلَیْهِمْ طَیْراً أَبابِیلَ»
6- اطلاع از طرح و نقشه دشمن و نقش بر آب کردن آن،مهم است. «یَجْعَلْ کَیْدَهُمْ فِی تَضْلِیلٍ»
7- دشمن از بزرگ ترین تجهیزات جنگی(همچون فیل)برای هجوم استفاده می کند،امّا خداوند با استفاده از کوچک ترین حیوانات یعنی پرندگان آسمان، آنها را نابود می کند. بِأَصْحابِ الْفِیلِ ... طَیْراً أَبابِیلَ
8-دشمنان خدا هر چند مجهز باشند ناتوانند. بِأَصْحابِ الْفِیلِ ... کَعَصْفٍ مَأْکُولٍ
9- سخت ترین کیفر برای اهانت به مقدسات است.(اقوام دیگر که هلاک شدند هیچ کدام مثل کاه جویده نشدند،بلکه یا روی خاک افتادند یا در آب غرق شدند.) «فَجَعَلَهُمْ کَعَصْفٍ مَأْکُولٍ»
«والحمدللّه ربّ العالمین»
- در سال 1358 شمسی،به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و اشغال سفارت آمریکا توسط دانشجویان مسلمان،آمریکا برای آزادی گروگان های خود و ساقط کردن رژیم اسلامی،تعدادی هواپیما و هلی کوپتر را به سوی ایران فرستاد امّا به اراده خداوند شنهای کویر طبس چنان طوفانی ایجاد کردند که بخشی از هواپیماها زمین گیر شدند و خلبانان آنها سوختند و بخشی هم پا به فرار گذارده و منطقه را ترک کردندآنها را نابود کرد.
