بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
الــــــسَّلاَمُ عَــــــلَـــــى
مَـهْدِيِّ الْأُمَـمِ وَ جَـامِـعِ الْـكَـلِم
وَٱلسَّلَامُ عَلی عِبادِالله
اطلاعاتی در باره سوره توحید
نام‌ها این سوره
این سوره در میان فقها و متکلمان به «توحید»
در میان قاریان و مفسران به «اخلاص» معروف است.
علاوه بر آن ۱۹ نام دیگر برایش برشمرده اند که جز نام «صمد» عمدتاً در منابع، اشتهار چندانی ندارد.
این سوره در نزد محمد، پیامبر اسلام، اهل بیت، صحابه و محدثان به سوره «قل هو الله احد» معروف بوده است.
یکصد و دوازدهمین سوره قران کریم است که مکی و۴ آیه دارد.
در کتاب درمان با قرآن، آمده است: این سوره را «اخلاص، صمد، اساس، برائة، جمال، معرفت، مانع، نور، تفرید، تجرید، ولایت» نیز می گویند.
درمان با قرآن، ص۱۷۱.
این سوره از ارزشمندترین سوره های قرآن است که به قرائت و ارتباط با آن بسیار سفارش شده است و آثار و فواید بیشماری دارد.
آقا امام باقر (علیه السّلام) فرموده اند: سوره توحید برابر با یک سوم قران است.
الدعوات، ص۲۱۸.
فضیلت و خواص سوره توحید
آقا امام رضا (علیه السّلام) فرمودند: هر کس سوره توحید را بخواند و به ان ایمان داشته باشد توحید را شناخته است.
عیون اخبارالرضا علیه السلام، ج۲، ص۱۲۲.
آقا رسول خدا (صلی الله علیه و اله وسلّم) فرموده اند: این سوره را زیاد بخوانید زیرا این سوره نور قرآن است.
الدعوات، ص۸۴.
هم چنین از ایشان نقل شده است: هر کس سوره توحید را قرائت نماید با خواندن آیه اول، خداوند هزار نگاه به او می کند و با خواندن آیه دوم، خداوند هزار دعای او را مستجاب می کند و با آیه سوم هزار خواسته اش را به او می دهد و با آیه چهارم، هزار حاجت از حاجت های دنیا و آخرتش را روا می کند.
جامع الاخبار، ص۵۲.
آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) فرمودند: هر کس سوره توحید و قدر را در روز یا شبش ۱۰۰ بار قرائت نماید خداوند پس از مرگش نوری در قبر او قرار می دهد و نوری در پیش و پس او قرار گرفته و او را تا بهشت همراهی می کند.
الدعوات، ص۲۱۹.
آقا امام صادق (علیه السّلام) فرمودند: هر کس سه روز بر او بگذرد وسوره توحید را نخواند خوار شده و بند ایمان از او برداشته می شود و اگر در آن حال بمیرد در حال کفر مرده است.
المحاسن،ج۱، ص۹۵.
و نیز می فرمایند: هر که روزی بر او بگذرد و در نمازهای پنج گانه اش سوره توحید را نخواند به او گفته می شود تو از نمازگزاران نیستی.
الکافی، ج2، ص۴۵۵.
قرائت این سوره در بسیاری از مکان ها و زمان ها مانند پس از نماز صبح، بعد از هر نماز واجب، هنگام خواب و... سفارش شده است.
آثار و برکات سوره
{۱} شفا دهندگی
در این باره در سخنی از آقا امام باقر (علیه السّلام) آمده است: هر کس سوره حمد و سوره توحید او را شفا ندهد هیچ چیز دیگری او را شفا نخواهد داد همه بیماری ها با این دو سوره درمان می شود.
وسائل الشیعه، ج۶، ص۲۳۳.
{۲} درمان تب
هر کس که حضرت زهرا (سلام الله علیها) و فرزندانش را دوست دارد و دچار بیماری تب شود سوره توحید را ۱۰۰۰ بار بخواند آنگاه خداوند را به حق فاطمه قسم دهد که شفا خواهد گرفت.
مکارم الاخلاق، ص۳۶۶.
{۳} درد چشم
از آقا امام صادق (علیه السّلام) نقل شده است: هر کس این سوره را بر درد چشم بخوانند به قدرت خداوند دردش آرام می گیرد.
تفسیرالبرهان، ج۵، ص۷۹۸.
{۴} درد دندان
از آقا امام باقر (علیه السّلام) نقل شده: هر گاه احساس درد دندان کردی سوره حمد و توحید را بخوان در حالی که دست خود را بر موضع درد گذاشته ای و پس از ان ایه ۸۸ سوره نمل را قرائت کن دردش ارام می گیرد.
طب الائمه، ص۲۴.
{۵} امنیت
امنیت خواهی و پرهیز از خطرات و حوادث ناگوار از خواسته های اولیه و همیشگی انسان هاست و مردم از هر گونه حادثه و بدی ای که زندگی آرام و بی دردسر آنها را دچار تشویش و گرفتاری کند مخالفند و در پی دستاویز هایی برای امان جویی از این ناگواری ها هستند. سوره توحید از این دستاویزهای محکم الهی است که به وسیله آن می توان خود را در آغوش امیت الهی قرار داد .
مواردی که به امنیت جویی از سوره توحید سفارش شده:
الف: هنگام سفر
از آقا رسول خدا (صلی الله علیه و اله وسلّم) روایت شده: هر کس که می خواهد به سفری برود دو طرف چهارچوب در را بگیرد و ۱۱ بار توحید را قرائت نماید خداوند پاسبان او خواهد بود تا به منزلش بازگردد.
الدعوات، ص۲۹۵.
ب: هنگام خروج از خانه
آقا امام صادق (علیه السّلام) می فرماید: هر کس هنگام خرج از منزل ۱۰ مرتبه سوره توحید را بخواند هموراه در حفظ و حراست خداوند است تا به خانه بازگردد.
الکافی، ج۲، ص۳۹۴.
ج: هنگام وارد شدن بر حاکم یا قدرتمند
از آقا رسول خدا (صلی الله علیه و اله وسلّم) روایت شده: هر وقت بر حاکم یا ستمگری وارد شوی در حالی که به او نگاه می کنی سوره توحید را سه مرتبه بخوان و دست چپت را مشت کن و برا این حال باشد تا از نزد او بیرون می روی.
الکافی، ج۲، ص۳۹۴.
آقا امام صادق (علیه السّلام) نیز فرموده اند: هر کس پیش از رفتن به نزد قدرتمند و زورگویی سوره توحید را قرائت کند خداوند به واسطه آن مانع زیان دیدن او می شود.
ثواب الاعمال، ص ۱۲۹.
د: هنگام خواب
آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) فرمودند: هر کس هنگام خوابش سوره توحید را قرائت نماید خداوند۵۰ فرشته را مأمور حراست و نگهبانی او قرار می دهد.
مکارم الاخلاق، ص۲۸۹.
{۶} رفع فقر و تنگدستی
از آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) روایت شده است: هر وقت وارد منزل می شوید سوره تحید را بخوانید زیرا این کار فقر را از بین می برد.
الخصال، ص۶۲۶.
{۷} بخشش گناهان
قرائت سوره توحید از عوامل پاک شدن گناهان است .
آقا رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلإم) فرموده اند: هر کس در شب یا روز جمعه ، ۲۰۰ مرتبه سوره توحید را در نماز ۴ رکعتی (۲ تا دو رکعت) بخواند یعنی درهر رکعت بعد از حمد ۵۰ بار توحید را بخواند گناهانش بخشیده می شود هر چند به اندازه دریا باشد.
مصباح المجتهد، ص۲۶۱.
در فقه الرضا امده است: هر کس سوره توحید را ۲۱ بار بخواند خداوند قصری در بهشت برای او بنا می کند و هر کس ۴۱ بارقرائت کند خداوند همه گناهانش از گذشته و اینده را می آمرزد.
فقه الرضا، ص۱۳۸.
آقا امام صادق (علیه السّلام) در این باره فرمودند: هر کس این سوره را در هنگام خواب بخواند خداوند گناهان ۵۰ سال گذشته اش را می بخشد.
الکافی، ج۲، ص۵۳۹.
{۸} استجابت دعا
آقا رسول خدا (صلی الله علیه و اله وسلّم) در بیان شرایط یک نماز فرمودند: در رکعت اول پس از حمد توحید را بخواند زیرا دعای پس از آن مستجاب می شود و بدین وسیله دعای قنوت آن نیز مستجاب می گردد.
من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص۳۱۵.
{۹} امان از گناه
آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) فرمودند: هر کس نماز صبح را بر پا دارد و پس از نماز در جایش بنشیند و سوره توحید را ۱۱ مرتبه قبل از طلوع خورشید قرائت کند آن روز مرتکب گناه نمی شود هر چند شیطان به سوی او طمع کند.
ثواب الاعمال، ص۳۴۱.
{۱۰} برکت
ایجاد برکت در عمر، زندگی ، کار ، مطالعه،... از عوامل موفقیت در این کارهاست. عوامل بسیاری برای انسان ایجاد برکت می کنند و اسباب زیادی مانع برکت هستند. قرائت سوره توحید از عوامل ایجاد برکت است.
در سخن امام باقر علیه السلام آمده است: هر کس سوره توحید را یک بار بخواند مایه ایجاد برکت بر او می شود و هر کس این سوره را دو بار بخواند بر او و خانواده اش برکت داده می شود و اگر آن را سه بار قرائت نماید به او و خانواده و همسایگانش برکت داده می شود.
الکافی، ج۲، ص۶۱۹.
ختومات مجرب
{۱} از آقا رسول خدا (صلی الله علیه و اله وسلّم) روایت شده است: در روز پنج شنبه چهار رکعت نماز بجای آورد یعنی در هر دو رکعت یک سلام و به این شکل عمل کند:
۱- رکعت اول: سوره حمد و توحید ۱۱ مرتبه
۲- رکعت دوم: سوره حمد و توحید ۲۱ مرتبه
۳- رکعت سوم: سوره حمد و ۳۱ مرتبه نوحید
۴- رکعت چهارم: سوره حمد و ۴۱ مرتبه توحید را بخواند و بعد از فارغ شدن از نماز، ۵۱ مرتبه توحید را بخواند و ۵۱ مرتبه صلوات بفرستد و پس از آن به سجده رود و در سجده ۱۰۰ مرتبه بگوید: «یا الله یا الله» بعد از آن دعا کند به آنچه می خواهد می رسد.
پیامبر فرمودند: کسی که این نماز را بجا آورد و از خداوند بخواهد که کوه ها از همدیگر زوال پیدا کنند خواهد شد یا نزول باران را بخواهد خواهد شد و اینکه حجابی میان او و پروردگار نخواهد بود و اینکه خداوند هر آینه غضب خواهد کرد به کسی که این نماز را به جای آورد و حاجت خود را نخواهد.
کشکول ارومیه ای ص۳۱۸ به نقل از بحارالانوار.
{۲} ختم «الله الصمد» در شب جمعه ۴۱ هزار بار بسیار مجرب است.
{۳} جهت توانگری: در ۳ شب جمعه هر شبش دو رکعت نماز بگذارد و در هر رکعت ۱۰ مرتبه سوره حمد و ۱۱ مرتبه سوره توحید را بخواند و بعد از سلام ۱۰۰ مرتبه صلوات بفرستد.
درمان با قرآن، ص۱۷۷.
منابع:
{۱} «قرآن درمانی روحی و جسمی، محسن آشتیانی، سید محسن موسوی»؛
{۲} درمان با قرآن،محمدرضا کریمی.
